Badanie w ramach projektu POKL „Elastyczne przedszkole przy WSE w Białymstoku”

Projekt badawczo-wdrożeniowy „Elastyczne przedszkole przy WSE w Białymstoku”, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, poddziałanie 1.3.2. Projekty na rzecz promocji równych szans kobiet i mężczyzn oraz godzenia życia zawodowego i rodzinnego, realizowany był w latach 2009-2011 przez Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Białymstoku. Jego efektem miało być utworzenie wzorcowego przyzakładowego przedszkola i w ten sposób przetestowanie tego rozwiązania jako ważnego instrumentu ułatwiającego godzenie życia zawodowego z rodzinnym. 

W ramach projektu zostały również przeprowadzone ogólnopolskie badania, których celem było ustalenie potrzeb, oczekiwań i możliwości stosowania instrumentów ułatwiających godzenie życia zawodowego z rodzinnym. Szczególną uwagę zwrócono na organizację instytucjonalnej opieki nad dzieckiem w tym 

w miejscu pracy w postaci przyzakładowych przedszkoli i żłobków. 

W wyniku przeprowadzonych badań ankietowych wśród pracodawców chciano ustalić, jaka jest skłonność i częstotliwość stosowania rozwiązań ułatwiających godzenie życia zawodowego z rodzinnym przez pracujących opiekunów małych dzieci w wieku do 7 lat oraz jakie czynniki mają na to wpływ. Szczególną uwagę zwrócono na wsparcie pracowników w formie instytucjonalnej opieki nad dzieckiem, w tym w miejscu pracy, w postaci przyzakładowych przedszkoli i żłobków. 

W szczególności chodziło o ustalenie:

• w jakim stopniu polityka personalna polskich firm uwzględnia problematykę godzenia życia zawodowego z rodzinnym pracowników;
  
• jakie rozwiązania ułatwiające odgrywanie ról zawodowych i rodzinnych są obecnie stosowane;
  
• jakie są perspektywy rozwoju przyzakładowych przedszkoli i żłobków;
  
• czy firmy prowadzą badania odnośnie do rozpoznania potrzeb i oczekiwań pracowników dotyczących godzenia pracy zawodowej z życiem rodzinnym;
  
• jakie są sposoby informowania pracowników o różnych formach ich wspierania; 
  
• czy i jakie efekty daje stosowanie rozwiązań ułatwiających godzenie pracy z życiem pozazawodowym pracowników;
  
• jakie mierniki są wykorzystywane w firmie do kwantyfikowania wpływu stosowanych rozwiązań family friendly employment na jej wyniki ekonomiczne;
  
• jaka jest relacja kosztu stosowanych rozwiązań ułatwiających godzenie życia zawodowego z rodzinnym do uzyskiwanych efektów finansowych;
  
• samooceny firm na tle innych pod względem stosowanych rozwiązań ułatwiających godzenie pracy zawodowej z życiem rodzinnym pracowników, a zarazem możliwości zachowania równowagi między pracą a życiem pozazawodowym;
  
• dobrych praktyk/rozwiązań, wyróżniających firmy, pozwalających łatwiej godzić życie rodzinne z pracą zawodową rodzicom dzieci do lat 7;
  
• oczekiwań pracodawców wobec państwa w kwestii ich wspierania w momencie wdrażania i stosowania rozwiązań sprzyjających godzeniu życia zawodowego z rodzinnym.
  

Badanie zostało przeprowadzone wśród 1011 pracodawców z wykorzystaniem wywiadu kwestionariuszowego.

Badaniami objęto także pracowników. Celem było zidentyfikowanie:

• dotychczasowej formy ich zaangażowania zawodowego, zwracając uwagę na takie elementy, jak: rodzaj zawartej umowy o pracę, wymiar czasu pracy, rzeczywisty czas poświęcony na pracę zawodową, pracę wykonywaną w nietypowe godziny/dni czy też w nietypowej formie, częstotliwość wykonywanej pracy w godzinach nadliczbowych lub wykonywanej po godzinach w domu i w efekcie zadowolenie z aktualnie wykonywanej pracy;
  
• znaczenia pracy zawodowej w życiu młodych pracujących rodziców;
  
• obszarów życia osobistego, w których praca zawodowa powoduje największe trudności;
  
• skali obciążenia obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa domowego oraz funkcją opiekuńczą nad małymi dziećmi;
  
• skali i obszarów wzajemnego wpływu na siebie sfery życia zawodowego i życia rodzinnego;
  
• rozwiązań, które sprzyjają mniej konfliktowemu łączeniu obowiązków rodzinnych z zawodowymi;
  
• rozwiązań z zakresu family friendly employment, z których korzystają młodzi pracujący rodzice;
  
• oczekiwań wobec pracodawców i państwa w zakresie ułatwiania godzenia życia zawodowego z rodzinnym.
  

Zgodnie z założeniami projektu „Elastyczne przedszkole przy WSE w Białymstoku” badanie kwestionariuszowe zostało przeprowadzone w okresie styczeń-luty 2011 r. na próbie 1011 pracobiorców będących rodzicami dzieci w wieku do lat 7.

Badanie kwestionariuszowe wśród pracobiorców zostało zrealizowane w firmach, w których byli równolegle ankietowani pracodawcy. Z jednego przedsiębiorstwa można było przepytać maksymalnie 2 pracowników, z zachowaniem kryteriów doboru (m.in. płeć, stanowisko, wiek posiadanych dzieci).

• Sadowska-Snarska C., Elastyczne formy pracy jako instrument ułatwiający godzenie życia zawodowego i rodzinnego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2007, dostęp: https://www.epnp.pl/ebook/elastyczne_formy_pracy_jako_instrument_ulatwiajacy_godzenie_zycia_zawodowego_z_rodzinnym;
  
• Sadowska-Snarska C., Rozwiązania wspierające równowagę między życiem zawodowym i osobistym, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2008, dostęp: https://www.epnp.pl/ebook/A08266_rozwiazania_wspierajace.