Dzielenie stanowiska pracy (job-sharing)

Informacje

Wielkość firmy	Mała Średnia Duża
Główny beneficjent	Pracownicy Będący Rodzicami Pracownicy Niepełnosprawni Pracownicy Dojrzali
Koszty	Niskie
Charakter pracy	Wszystkie Rodzaje Pracy

Co to jest?

Dzielenie stanowiska pracy, nazywane inaczej z języka angielskiego job -sharingiem jest wariantem pracy niepełnoetatowej, który polega na tym, że dwie osoby, pracując na jednym stanowisku, dzielą między siebie obowiązki, płacę oraz świadczenia proporcjonalnie do czasu pracy każdej z nich. Wymiar czasu pracy pracowników zatrudnionych na tym samym stanowisku zależy od ustaleń z pracodawcą, natomiast najbardziej rozpowszechniony jest wariant 50:50 (po pół etatu). Pracownicy mogą wykonywać pracę w tych samych dniach, ale w różnych godzinach, albo przychodzić do pracy na zmianę w ustalone między sobą dni.

System ten dobrze sprawdza się w przypadku osób, które chcą lub muszą pogodzić pracę z inną aktywnością pozazawodową. Bywa też dobrym rozwiązaniem dla firm, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a nie chcą ograniczać zatrudnienia.

W zależności od przyjętego modelu job-sharingu, pracownicy zatrudnieni na jednym stanowisku mogą mieć ściśle określony podział obowiązków i współpracować ze sobą w ograniczonym zakresie albo odpowiadać za efekty pracy własnej i partnera. Eksperci Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych w poradniku „Elastyczne formy pracy. Poradnik dla pracowników” wymieniają 3 podstawowe modele job-sharingu:

shared responsibility – w modelu tym pracownicy nie dzielą się obowiązkami, pracują wymiennie. Dobrze sprawdza się on na stanowiskach, na których występuje ciągłość prac. Wymaga dobrej komunikacji i współpracy pomiędzy pracownikami.
devided responsibility – w modelu tym każdy pracownik odpowiada za inne projekty lub klientów, a współpraca i potrzeba komunikacji między pracownikami jest ograniczona. Rozwiązanie to sprawdza się w przypadku osób, które nie znają się dobrze.
unrelated responsibity – model ten dotyczy pracowników tego samego działu, którzy jednak realizują odrębne zadania. Mamy w nim do czynienia z rodzajem pracowniczego tandemu. Sprawdza się w przypadku pracowników o uzupełniających się doświadczeniach i umiejętnościach.

Główny beneficjent

Job sharing, podobnie jak inne rodzaje pracy w niepełnym wymiarze godzin to dobre rozwiązanie dla wielu różnych grup, np.:

pracowników uczących się, którzy łączą pracę zawodową z nauką w szkole czy uczelni,
pracowników na urlopie wychowawczym,
pracowników wracających do pracy po dłuższej przerwie, np. spowodowanej chorobą,
pracowników starszych, którym zależy na stopniowym ograniczaniu swojej aktywności zawodowej,
pracowników sprawujących opiekę nad osobami zależnymi,
osób niepełnosprawnych, które nie są w stanie pracować w pełnym wymiarze godzin.

Korzyści

Dla pracodawcy	Dla pracownika
Możliwość korzystania na jednym stanowisku pracy z doświadczeń i kompetencji dwóch pracowników. Utrzymanie w firmie pracowników starszych. Wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy pracownikami zatrudnionymi na tym samym stanowisku. Dostęp do dodatkowych grup docelowych niezainteresowanych pracą pełnoetatową (np. niektórzy pracownicy niepełnosprawni, studenci i uczniowie, osoby na urlopach wychowawczych). Utrzymanie poziomu zatrudnienia w sytuacji problemów finansowych firmy. Niższy poziom fluktuacji kadr. Satysfakcja i zaangażowanie pracowników.	Więcej czasu na życie rodzinne, prywatne. Utrzymanie ciągłości zatrudnienia, a z czasem łatwiejsze przejście na zatrudnienie pełnoetatowe. Dodatkowe źródło dochodów w czasie, gdy pracownik nie ma możliwości czy chęci podjęcia pracy na etacie. Możliwość uczenia się od partnera. Możliwość oderwania się od obowiązków domowych. A także inne zalety pracy niepełnoetatowej uzależnione od sytuacji pracownika: Możliwość stopniowego wdrażania się w obowiązki zawodowe po przerwie związanej z pojawieniem się dziecka w rodzinie lub po dłuższym zwolnieniu lekarskim. Możliwość zdobywania doświadczeń zawodowych już na etapie nauki. Możliwość podjęcia pracy przez osobę niepełnosprawną. Możliwość stopniowego wycofywania się z życia zawodowego w przypadku starszych pracowników.

Dla pracodawcy

Dla pracownika

Możliwość korzystania na jednym stanowisku pracy z doświadczeń i kompetencji dwóch pracowników.
Utrzymanie w firmie pracowników starszych.
Wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy pracownikami zatrudnionymi na tym samym stanowisku.
Dostęp do dodatkowych grup docelowych niezainteresowanych pracą pełnoetatową (np. niektórzy pracownicy niepełnosprawni, studenci i uczniowie, osoby na urlopach wychowawczych).
Utrzymanie poziomu zatrudnienia w sytuacji problemów finansowych firmy.
Niższy poziom fluktuacji kadr.
Satysfakcja i zaangażowanie pracowników.

Więcej czasu na życie rodzinne, prywatne.
Utrzymanie ciągłości zatrudnienia, a z czasem łatwiejsze przejście na zatrudnienie pełnoetatowe.
Dodatkowe źródło dochodów w czasie, gdy pracownik nie ma możliwości czy chęci podjęcia pracy na etacie.
Możliwość uczenia się od partnera.
Możliwość oderwania się od obowiązków domowych.

A także inne zalety pracy niepełnoetatowej uzależnione od sytuacji pracownika:

Możliwość stopniowego wdrażania się w obowiązki zawodowe po przerwie związanej z pojawieniem się dziecka w rodzinie lub po dłuższym zwolnieniu lekarskim.
Możliwość zdobywania doświadczeń zawodowych już na etapie nauki.
Możliwość podjęcia pracy przez osobę niepełnosprawną.
Możliwość stopniowego wycofywania się z życia zawodowego w przypadku starszych pracowników.

Charakter prowadzonej działalności, ewentualne ograniczenia

Job-sharing jest najłatwiejszy do zastosowania na stanowiskach niższego szczebla, na których pracownicy wykonują powtarzalne czynności. Łatwiej wtedy rozliczyć ich z realizacji zadań. Nieco większym wyzwaniem będzie na stanowiskach wymagających indywidualnego zaangażowania, kreatywności, związanych z zarządzaniem projektami czy zespołem. Powodzenie tego systemu zależy w dużej mierze od dobrej współpracy pracowników realizujących zadania w ramach tego samego stanowiska. Bardzo ważny jest jednak także właściwy dobór modelu job-sharingu do specyfiki zadań.

Koszty

Wyższe koszty administracji sprawami pracowniczymi (obsługa dwóch zamiast jednego pracownika)
Wyższe koszty szkolenia

Ryzyka

Trudności z dokonaniem oceny wpływu poszczególnych pracowników na ostateczny wynik pracy na dzielonym przez nich stanowisku.
Nieporozumienia między pracownikami zatrudnionymi na jednym stanowisku.

Rekomendacje

Wprowadzanie job-sharingu w firmie warto rozpocząć od osób, które dobrze się znają – zwiększa to szanse na dobrą współpracę w ramach stanowiska.
Właściwy dobór modelu job-sharingu do specyfiki zadań na stanowisku.
Klarowny podział zadań i obowiązków na dzielonym stanowisku pracy zgodnie z przyjętym modelem job-sharingu.

Uwarunkowania prawne

W polskim ustawodawstwie nie ma oddzielnych przepisów regulujących job-sharing. Stosuje się w jego wypadku te same zasady, co w przypadku innych form pracy niepełnoetatowej.

Jak zorganizować pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy?
Kiedy pracownik może obniżyć wymiar etatu zamiast korzystać z urlopu wychowawczego?

Zobacz także

Praca w niepełnym wymiarze