Czy pracownik może wystąpić o zapomogę w sytuacjach losowych?

Czy  pracownik może wystąpić do pracodawcy o zapomogę ?

W przypadku zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci członka rodziny pracownik może wystąpić do pracodawcy o zapomogę. Zapomoga może zostać  wypłacona z funduszu socjalnego lub ze środków obrotowych pracodawcy. 

Zapomoga jako świadczenie socjalne

W sytuacjach indywidualnych zdarzeń losowych wpływających na pogorszenie sytuacji życiowej czy materialnej pracownika istnieje możliwość przyznania mu zapomogi ze środków funduszu socjalnego. W takim przypadku pracownik powinien złożyć pracodawcy wniosek o zapomogę, opisując w nim swoją sytuację życiową uzasadniającą wypłatę takiego świadczenia. Regulamin ZFŚS obowiązujący u danego pracodawcy  powinien  przy tym ustalać kwotę zapomogi w zależności od sytuacji dochodowej pracownika lub emeryta, częstotliwość jej otrzymywania oraz szczegółowo określać termin jej przyznawania i dokumenty, jakie pracownik powinien dołączyć do wniosku o wypłatę zapomogi. Regulamin ZFŚS może przewidywać ubieganie się o materialną pomoc w formie rzeczowej lub finansowej (zapomogi) nie tylko w nadzwyczajnych sytuacjach losowych, ale także w trudnych sytuacjach życiowych oraz w przypadku utrzymywania się  trudnej sytuacji materialnej wynikającej z bardzo niskich dochodów lub utraty źródła dochodu (np. bezrobocie współmałżonka).

W przypadku, gdy u pracodawcy nie jest tworzony fundusz socjalny, gdyż nie zatrudnia on 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty lub zlikwidował fundusz, zawsze istnieje możliwość wypłaty zapomogi ze środków obrotowych pracodawcy. Taka zapomoga może zostać również wypłacona, gdy przyznana już maksymalna zapomoga z funduszu socjalnego nie była wystarczająca, biorąc pod uwagę sytuację życiową, rodzinną i materialną pracownika. 

Oskładkowanie i opodatkowanie zapomogi

Z punktu widzenia składek ZUS zapomoga przyznana z funduszu socjalnego jest wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne bez względu na jej wysokość. Istnieje również drugie wyłączenie z podstawy wymiaru składek ZUS, które dotyczy zapomóg losowych wypłacanych ze środków obrotowych pracodawcy, ale tylko w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby

Podstawa prawna:

• art. 2 pkt 1, art. 8 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tj. Dz.U. z 2016 r., poz. 800),
  
• art. 21 ust. 2 pkt 26 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.),
  
• § 2 ust. 1 pkt 19 i 22 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tj. Dz.U. z 2015 r., poz. 2236 ze zm.).