Czy po urlopach związanych z rodzicielstwem pracownik ma gwarancję powrotu do pracy na tym samym stanowisku?

Kodeks gwarantuje pracownikom, którzy wykorzystali urlop macierzyński, urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop rodzicielski, urlop ojcowski i urlop wychowawczy, prawo powrotu do pracy na swoje dawne stanowisko. Dopuszczenie do pracy zatrudnionego powracającego z tych urlopów jest bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy. W wyjątkowych sytuacjach możliwe jest jednak dopuszczenie do pracy na innym stanowisku niż dotychczas zajmowane.

Podobne stanowisko

Powrót na dawne stanowisko nie zawsze jest możliwy, gdyż w trakcie długiej nieobecności pracownika mogą zajść różne zmiany w firmie, np. likwidacja stanowisk czy reorganizacja działu i połączenie stanowisk. Wówczas wracającemu z urlopu należy zaproponować pracę na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed urlopem lub na innym stanowisku odpowiadającym kwalifikacjom zawodowym pracownika. Stanowiskiem równorzędnym jest stanowisko podobne rodzajowo do tego sprzed urlopu, które daje możliwość podobnego awansu zawodowego oraz osiągnięcia zarobków nie niższych niż te, które by otrzymywał, gdyby nie korzystał z urlopu. Stanowisko odpowiadające kwalifikacjom pracownika musi się odnosić także do kwalifikacji zawodowych posiadanych przed urlopem związanym z rodzicielstwem.

Skierowanie na inne stanowisko następuje w drodze polecenia pracodawcy i nie wymaga zmiany umowy o pracę. Pracownik musi się podporządkować takiej decyzji i przystąpić do pracy na nowym stanowisku. Jeżeli nie zgadza się z poleceniem, może się sprzeciwić przeniesieniu, kwestionując np. niezgodność nowego stanowiska z posiadanymi kwalifikacjami.

Jeśli jednak zajmowane przed urlopem stanowisko pracy istnieje nadal, pracodawca nie może dowolnie zaproponować pracownikowi innych stanowisk pracy. 

Wynagrodzenie

Jeśli pracownik nie może wrócić na dawne stanowisko, proponowane mu alternatywne miejsce pracy nie może powodować pogorszenia sytuacji finansowej pracownika i pracodawca musi zapewnić zatrudnionemu nie niższe niż wynagrodzenie, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu. Nie chodzi więc o nominalną kwotę pensji pracownika, jaką zarabiał przed urlopem, ale o kwotę, która by mu przysługiwała za pracę na danym stanowisku, gdyby nie skorzystał z przerwy urlopowej. To znaczy, że w przypadku zmian płacowych, np. podwyżki, wracającemu po urlopie należy się wynagrodzenie uwzględniające te zmiany. 

Inne opcje

Jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia powracającego do pracy rodzica na innym stanowisku, które odpowiadałoby kwalifikacjom zatrudnionego oraz za wynagrodzeniem nie niższym niż dotychczasowe, pracodawcy pozostaje jedynie opcja wypowiedzenia takiemu pracownikowi dotychczasowych warunków pracy i płacy i zatrudnienie na zupełnie innym stanowisku albo rozwiązanie z nim umowy o pracę za wypowiedzeniem. W tym zakresie konieczne będzie jednak wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (definitywne i zmieniające) w przypadku osób zatrudnionych na czas nieokreślony, a należy szczególne uważać, aby taka decyzja nie była zawiązana z samym rodzicielstwem, gdyż wtedy powstanie ryzyko uznania działań pracodawcy za dyskryminujące.

Podstawa prawna:

• art. 183² Kodeksu pracy.