Kiedy możliwe jest wyjście w ciągu dnia pracy w celu załatwienia spraw prywatnych?

Tak zwane wyjścia prywatne, czyli zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych, wymagają złożenia przez pracownika pisemnego wniosku i zaakceptowania prośby przez przełożonego. Wyjście prywatne jest jednak nieobecnością niepłatną i jeśli pracownik nie odpracuje tego czasu pracy, pracodawca może obniżyć mu z tego tytułu wynagrodzenie.

Zasady udzielania wyjść prywatnych

Jedynym formalnym wymogiem udzielenia zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych jest pisemny wniosek pracownika. Przepisy nie regulują już jednak treści takiego wniosku czy terminu jego składania, pozostawiając w tym zakresie swobodę stronom stosunku pracy. Możliwe jest zatem nawet, że wniosek zostanie napisany na zwykłej kartce papieru i złożony na 5 min przed wyjściem pracownika, gdyby wydarzyło się coś nagłego, wymagającego takiego działania. Sprawy związane z udzielaniem takich zwolnień mogą być uregulowane np. w regulaminie pracy. Formalnie wniosek nie musi mieć uzasadnienia, ale zawarcie takiego wyjaśnienia w piśmie należałoby uznać za pożądane, gdyż może ono wpłynąć na decyzję przełożonego akceptującego wniosek.

PRZYKŁAD

Pracownik otrzymał telefon od sąsiada z bloku o awarii na klatce i zalaniu ich mieszkań. Po zakończeniu rozmowy o godzinie 13:00 pracownik udał się do przełożonego, by zwolnić się z pracy do końca dnia, czyli na 3 godziny, gdyż powinien pracować do godziny 16:00. Przełożony poprosił pracownika o złożenie wniosku o wyjście prywatne i zadeklarowanie, czy zatrudniony zamierza odpracować zwolnienie od pracy, i od razu wyraził zgodę na wyjście.

Odpracowanie wyjścia prywatnego

Odpracowanie zwolnienia od pracy jest nieobowiązkowe i zależy od decyzji pracownika, który może nie chcieć odpracować wyjścia prywatnego, decydując się w zamian na zmniejszenie wynagrodzenia z tytułu skorzystania z prawa do zwolnienia od pracy. W niektórych firmach pojedyncze wyjścia w miesiącu nie są brane pod uwagę przy obliczaniu wynagrodzenia, a więc pracownik mimo takiej nieobecności otrzyma pensję w zwykłej wysokości. Powyższe zależy jednak od dobrej woli pracodawcy.

Jeśli pracownik decyduje się na odpracowanie wyjścia prywatnego, to trzeba pamiętać o 2 regułach wynikających w tym zakresie z przepisów Kodeksu pracy:

odpracowanie nie stanowi pracy w nadgodzinach, a więc nie uprawnia do dodatkowej rekompensaty z tego tytułu;
odpracowanie nie może naruszać prawa do 11-godzinnego odpoczynku dobowego i 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego.

UWAGA

Odpracowanie wyjścia prywatnego nie powinno następować w dni wolne od pracy z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy (najczęściej soboty) ani w niedziele i święta wolne od pracy, gdyż wtedy pojawiłby się obowiązek oddania kolejnego dnia wolnego od pracy.

Ostateczna decyzja co do samego terminu odpracowania wyjścia prywatnego należy jednak do pracodawcy lub osoby działającej w jego imieniu. Powszechnie obowiązujące przepisy nie regulują przy tym maksymalnych terminów na odpracowanie wyjścia prywatnego, a więc te będą również wynikały z praktyki zakładowej – najczęściej jest to miesiąc lub okres rozliczeniowy czasu pracy.

Podstawa prawna:

art. 151 § 21 Kodeksu pracy.