Jakie są ograniczenia czasu pracy rodziców dzieci do lat 4?
Do ukończenia przez dziecko 4. roku życia jeden z rodziców może być chroniony przez przepisy prawa pracy, gdyż musi zapewniać opiekę dziecku. Dlatego nie może bez swojej zgody pracować w nadgodzinach, w nocy, być delegowany poza stałe miejsce pracy ani też pracować na 12-godzinnych zmianach w systemie równoważnym.
Ograniczenia czasu pracy dla rodziców
Z uprawnień przysługujących rodzicom dzieci do lat 4 może korzystać zarówno ojciec, jak i matka dziecka, ale powinni wybrać, które wykorzysta ten przywilej, gdyż przepisy pozwalają na powyższe tylko jednemu z rodziców. Każdy z rodziców przy zatrudnieniu składa zatem oświadczenie, czy zamierza korzystać z tych uprawnień, czy też nie.
W przypadku rodziców dzieci do lat 4 zakres zakazu jest analogiczny przedmiotowo jak w przypadku kobiet w ciąży, gdyż obejmuje pracę w nadgodzinach, pracę w nocy, pracę w systemie przerywanym oraz delegowanie poza stałe miejsce pracy. Różnica będzie polegała jednak na tym, że wszystkie powyższe zakazy mogą być uchylone zgodą pracownika na piśmie.
UWAGA
W przypadku rodziców zatrudnionych w charakterze pracowników urzędów państwowych, pracowników samorządowych oraz w korpusie służby cywilnej zakazy pracy w nadgodzinach i w nocy obowiązują przez dłuższy okres: do ukończenia przez dziecko 8 lat, co wynika z ustaw szczególnych regulujących status takich pracowników (tzw. pragmatyk służbowych).
Również rodzice dzieci do lat 4 skorzystają z przywileju pracy po 8 godzin, jeśli są zatrudnieni w systemach równoważnych, pracy w ruchu ciągłym, skróconego tygodnia pracy czy weekendowym, gdyż nie będzie można im zaplanować pracy w harmonogramach po 12 godzin.
Zgoda na uchylenie zakazów może dotyczyć części z tych regulacji
Przepisy wprowadzają 4 odrębne ograniczenia przepisów o czasie pracy dla rodziców dzieci do lat 4, a zatem można uchylić tylko część z nich albo wszystkie, według uznania pracownika. Możliwe jest więc, że rodzic wyrazi tylko zgodę na nadgodziny, nie zgadzając się na pracę w nocy, przerywany czas pracy ani na wysyłanie go w delegacje. Nie ma również przeciwwskazań, aby zgoda była terminowa czy wręcz jednorazowa.
PRZYKŁAD
Żona pracownika korzysta z 2-tygodniowego zwolnienia lekarskiego z tytułu opieki nad dzieckiem, z którym przebywa w domu. Mając powyższe na uwadze, mąż złożył w kadrach zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych i w nocy przez okres 2 tygodni pokrywających się ze zwolnieniem żony. Taki wniosek jest prawidłowy. Po upływie wskazanych w nim dwóch tygodni pracodawca nadal nie będzie mógł zlecać temu mężczyźnie pracy w nocy w i nadgodzinach.
Podstawa prawna:
- art. 148, art. 178 § 2, art. 1891 Kodeksu pracy;
- art. 29 ust. 3 Ustawy z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1511);
- art. 42 ust. 3 Ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 902);
- art. 97 ust. 10 Ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1345).
