Jakie są zasady przyznawania świadczeń z funduszu socjalnego?

Świadczenia socjalne są przyznawane załodze zgodnie z obowiązującym u pracodawcy regulaminem ZFŚS, którego przepisy muszą uwzględniać tzw. kryterium socjalne, co oznacza, że decyzja o przyznaniu bądź odmowie przyznania świadczenia oraz jego wysokość są uzależnione od oceny sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej każdej osoby uprawnionej ubiegającej się o świadczenie. Stosowanie tych zasad oznacza, że świadczenia socjalne nie są roszczeniem ze stosunku pracy i przy niespełnianiu kryteriów regulaminowych można świadczenia nie otrzymać. Prawo pracownika do korzystania z funduszu nie oznacza więc gwarancji jego otrzymania. Wszystkie świadczenia socjalne są nieoskładkowane, a zwolnienie z opodatkowania zależy od rodzaju świadczenia oraz jego wysokości.

Co to są kryteria socjalne?

Fundusz socjalny, którym administruje pracodawca służy m.in. finansowaniu i prowadzeniu działalności socjalnej, która obejmuje:

usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej,
usługi świadczone przez pracodawców na rzecz opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego
opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej (tzw. zapomogi),
udzielanie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

UWAGA

Zgodnie z ustawowym wymogiem kryterium przyznania świadczeń ma być sytuacja życiowa, rodzinna i materialna pracownika. Powyższe kryteria muszą być badane łącznie. Nie wystarczy zatem porównać jedynie wynagrodzeń pracowników, czyli ich sytuacji materialnej, gdyż sytuacja życiowa czy rodzinna będzie kompletnie różna u pracownika, który ma np. 1 dziecko w porównaniu z rodziną wielodzietną. Najbardziej sprawiedliwym wskaźnikiem jest tutaj dochód na 1 osobę w rodzinie prowadzącej wspólne gospodarstwo domowe.

Oskładkowanie i opodatkowanie świadczeń socjalnych przyznawanych pracownikom

Każde świadczenie socjalne przyznane pracownikowi bez względu na jego wysokość jest wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Warunkiem jest tylko przyznanie go z uwzględnieniem kryterium socjalnego.

W przypadku opodatkowania świadczeń socjalnych występują różnice, gdyż dla świadczeń takich jak paczki rzeczowe, czy świąteczne, bilety na imprezy kulturalne, sportowe istnieje roczny limit zwolnienia z opodatkowania w wysokości 380 zł dotyczący ogółu takich świadczeń w skali roku. Inny limit dotyczy zapomóg, gdyż ten wynosi 2280 zł na rok, a w całości są opodatkowane np. bony towarowe.

Podstawa prawna:

art. 2 pkt 1, art. 8 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tj. Dz.U. z 2016 r., poz. 800),
art. 21 ust. 2 pkt 26, 67, 78 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.),
§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tj. Dz.U. z 2015 r., poz. 2236 ze zm.).