Czy rodzice, którzy adoptowali dziecko, mają prawo do urlopu macierzyńskiego?

Uprawnienia rodziców adopcyjnych są takie jak przy urlopie macierzyńskim, gdyż mogą oni korzystać z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Dotyczy to zarówno wymiaru urlopu, jak i zasad jego udzielania. Różnica natomiast polega na tym, że moment korzystania z uprawnień rodzicielskich przypada na fakt formalnego przysposobienia dziecka, a nie na fakt porodu jak w przypadku rodziców biologicznych, oraz na tym, że udzielenie urlopu rodzicom adopcyjnym na warunkach urlopu macierzyńskiego nie zawsze będzie dotyczyło noworodka, ale też dziecka starszego (maksymalnie do 7, a w przypadku dziecka z odroczonym obowiązkiem szkolnym – maksymalnie do 10 lat), jeśli zostało ono zaadoptowane później niż w okresie niemowlęctwa.

Uprawnieni pracownicy

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje pracownikowi (kobiecie lub mężczyźnie), który:

• przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia adoptowanego dziecka (w trybie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) lub
• przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza.

Również samo faktyczne przyjęcie dziecka na wychowanie czy też samo uzyskanie formalnego statusu opiekuna prawnego dziecka nie wystarcza do nabycia prawa do tego urlopu.

Zasady udzielania urlopu

Z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego można skorzystać nie później niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka objętego decyzją o odroczeniu obowiązku szkolnego nie później niż do ukończenia przez nie 10. roku życia. W razie adoptowania dziecka, któremu brakuje mniej tygodni do skończenia np. 7 lat, niż wynosi ustawowy wymiar urlopu, pracownikowi przysługuje urlop w odpowiednio skróconym wymiarze, jednak nie krótszy niż 9 tygodni.

Wymiar urlopu jest taki sam jak macierzyńskiego, tyle że jego długość zależy od liczby dzieci przyjętych na wychowanie, czyli np. 20 tygodni przy adopcji 1 dziecka i 33 tygodnie w razie przyjęcia na wychowanie 3 dzieci naraz. Drugi rodzic adopcyjny może wykorzystać część urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w tych samym przypadkach i na takich samych zasadach, jak pracownik ojciec wychowujący dziecko może skorzystać z urlopu macierzyńskiego.

Podstawa prawna:

• art. 180, art. 180¹, art. 181, art. 182⁴ Kodeks pracy.