Jak ruchomy rozkład czasu pracy przewidujący różne godziny rozpoczynania pracy uelastyczni proces planowania czasu pracy?
Doba pracownicza to 24 godziny liczone od rozpoczęcia pracy zgodnie z harmonogramem czasu pracy. Usztywnia ona planowanie czasu pracy, gdyż w kolejnym dniu roboczym nie można jej rozpocząć wcześniej niż od godziny identycznej jak w dniu poprzednim. Możliwe jest jednak wprowadzenie ruchomego rozkładu czasu pracy przewidującego różne godziny rozpoczynania pracy, co pozwoli na zaplanowanie pracy w tej samej dobie już po 11 godzinach odpoczynku dobowego.
Ruchomy rozkład czasu pracy – skutki praktyczne
Doba pracownicza powoduje, że rozpoczęcie pracy w poniedziałek na II zmianie (14:00 – 22:00) wymusi rozpoczynanie pracy w kolejnych dniach roboczych od 14:00 lub później, aż do wystąpienia w rozkładzie dnia wolnego od pracy. Natomiast ruchomy rozkład czasu pracy pozwoli planować pracę wcześniej o kilka godzin, gdyż jedynym warunkiem, który w tym przypadku trzeba spełnić, będzie zapewnienie 11-godzinnego odpoczynku dobowego.
PRZYKŁAD
Zatrudnieni w recepcji biura pracują na zmiany, zapewniając obsługę od 8:00 do 20:00, a więc przez 12 godzin. Jeden z zatrudnionych miał zaplanowaną pracę w poniedziałek od 12:00 do 20:00. Jeśli nie wprowadzono w jego przypadku ruchomego rozkładu czasu pracy, zgodnie z prawem nie można mu zaplanować pracy w kolejny dzień (i w następne aż do dnia wolnego) na I zmianę (od 8:00). W tej sytuacji pracownicy musieliby zmieniać zmiany co tydzień, natomiast w środku tygodnia byłoby to niemożliwe. Gdyby u pracodawcy obowiązywał ruchomy rozkład czasu pracy przewidujący różne godziny rozpoczynania pracy, to w kolejnym dniu pracownik mógłby rozpocząć pracę od 8:00, gdyż od 20:00 do 8:00 jest 12 godzin, a więc zostałby zachowany minimalny okres odpoczynku.
Ruchomy rozkład czasu pracy przewidujący różne godziny rozpoczynania pracy ogranicza liczbę nadgodzin dobowych, gdyż te nie powstają pomimo dwukrotnego rozpoczynania pracy w tej samej dobie, a więc jego zastosowanie generuje oszczędności płacowe. Drugą korzyścią dla pracodawcy jest również bardziej elastyczne układanie harmonogramów czasu pracy, gdyż można w nich planować rozpoczęcie pracy w dniu następnym o godzinie wcześniejszej niż w dniu poprzednim, pilnując jedynie, aby pracownik miał zapewniony 11-godzinny odpoczynek.
UWAGA
Ruchomy rozkład czasu pracy oznacza brak nadgodzin tylko jeśli praca zostanie tak zaplanowana w harmonogramie czasu pracy. Jeśli do naruszenia doby dojdzie na etapie wykonywania pracy, to praca taka jest pracą nadliczbową, która powinna zostać zaliczona do doby poprzedniej.
Wprowadzenie ruchomego czasu pracy
Aby wprowadzić ruchomy rozkład czasu pracy przewidujący różne godziny rozpoczynania pracy, pracodawca musi zawrzeć porozumienie ze związkami zawodowymi lub – gdy takie nie działają w firmie – z przedstawicielami załogi wybranymi w sposób zwyczajowo przyjęty u pracodawcy. Zmiana ta nie musi być jednak wprowadzana do regulaminu pracy lub układu zbiorowego pracy; wystarczy zawarcie oddzielnego porozumienia w tym zakresie. Przepisy nie wprowadzają żadnych obowiązkowych okresów, po których wchodzą w życie postanowienia takiego porozumienia, dlatego ruchomy rozkład czasu pracy można wprowadzić z dnia na dzień, jeśli ustalą tak pracodawca i reprezentacja pracowników.
Podstawa prawna:
- art. 128 § 3 pkt 1, art. 132, art. 1401, art. 150 § 3 Kodeksu pracy.
